Het kan ook anders...
Uitgesproken op 4 oktober 2008 door Koen Nieuwendijk
Fijn dat ik u hier mag begroeten. Ik neem u mee naar een symbolische vereenvoudiging van de ons omringende wereld. We staan hier met onze benen in feite in twee werelden, twee verschillende werelden. De ene is de buitenwereld, daar gaat het veel over geld, over waardestijging, over hypes en instorten. De andere, de binnenwereld, die zich sowieso niet onderscheidt met bravoure, wacht doorgaans geduldig tot het paradijs van de persoonlijke voorkeur is gearriveerd, en slaat dan geweldloos en vol liefde toe. Rode stip, alstublieft.
Nu ligt het voor de hand om in het kader van de maatschappelijke rol van kunst te veronderstellen dat de binnenwereld de buitenwereld moet afbrengen van het winstoogmerk, maar zelfs de belegger heeft soms oog voor schoonheid, hetgeen de binnenwereld met lede ogen ziet gebeuren, want dat gaat altijd gepaard met geld. Ooit vloeien beide werelden samen, en dan helpt er geen lieve moedertje meer aan, maar nu, juist nu de wereld van het geld zijn zekerheden ziet verdampen, juist nu zou ik de binnenwereld een hart onder de riem willen steken door te roepen: de belegger, die komt er hier niet in!
Maar dat zou onmenselijk zijn, dus corrigeer ik mijzelf onmiddellijk, en roep: natuurlijk is hij welkom, al zullen vragen over toekomstig rendement onbeantwoord blijven, en hoogstens vertaald kunnen worden in klachten dat die schilderijen toch zo duur zijn geworden. Ik ken mensen die jaar in jaar uit hun spijt betuigen dat zijn geen werk van die almaar duurder wordende kunstenaars hebben gekocht, dat zij eerder hadden moeten kopen, want nu is het helaas te duur geworden. Maar dat zeggen ze met regelmaat in de loop der decennia. Gelukkig maar, daarmee wordt de binnenwereld, die zelden klaagt, in feite gespaard.
Het spijt me dat ik het aldoor over geld heb. U moet maar denken, dat is een manier van bezweren.
Maar als u wilt, het kan ook anders.
Als de geest opnieuw kon beginnen, dan was het in stilte, in afwachting van licht en inspiratie, rekenend op overzichtelijke ruimte, maar evengoed met vragen.
Als de geest opnieuw kon beginnen, dan ging het om het begin, dat verder alles zin geeft. De toekomst zal zich ooit bloot geven, het begin nooit.
Als de geest opnieuw kon beginnen dan zou hij zich beroepen op recht en rechtvaardigdheid, al zouden zijn woorden stokken en langzaam wegsterven, want dan dringt tot hem door dat ook het recht van bestaan een kwestie is van lokaal formuleren.
Als de geest opnieuw kon beginnen dan deed hij er het zwijgen toe, tevreden met het continuum, zijn gemoed gevoed door smachten naar, maar niet bij machte tot bewijs, en toch eeuwig reikend naar de volgende grens.
Als de geest opnieuw kon beginnen zou hij zich laven aan het stilleven, dat vraagteken en troost in zich verenigt.
Dank zij of ondanks deze gevoelens van weldadige machteloosheid moet ik toch nog een paar woorden uitspreken: ik verklaar de tentoonstelling voor geopend.
|
|