|
Gek als ik tegenwoordig ben op alles wat met computers te maken heeft, lees ik toch met enige reserve dat de bejaardenzorg over niet al te lange tijd overgenomen zal worden door robots.*) Weliswaar ben ik dank zij mijn dochter vertrouwd met zaken als Nintendogs en Sims City, maar op grond van andere ervaringen heb ik zo mijn twijfels. Voor slechts één luttele euro kunt u ervaren wat ik bedoel. U belt gewoon naar de sprekende computer van de Nederlandse Spoorwegen, en u vraagt naar aankomst- en vertrektijden van treinen. De woordenschat van die digitale dame telt behalve de complete naamlijst van de Nederlandse stations slechts de woorden ja, nee, morgen, vandaag, eerder en later en verder een buitengewoon hautain zinnetje waarmee ze u inpepert dat ja of nee meestal de enige opties zijn. Ik verzoek u bij deze proef menselijk te reageren, dus als u tegen mij uhhh zou zeggen op mijn vraag hoe laat u wilt aankomen, dan doet u dat ook tegen de sprekende computeres. Dat is belangrijk, want door mij heeft u voorkennis, waardoor u wel eens de neiging zou kunnen hebben extra accuraat te spreken, en dat haalt de clou uit dit stukje. U moet de ontreddering voelen als u wordt terechtgewezen door die van Startrack doordrenkte vrouwenstem. Ik schiet dan bijkans als een konijn onder mijn stoel, en beloof beterschap, maar na een keer of drie onverstoorbaar opnieuw beginnen verwijst zij u onverbiddelijk naar een medewerker. Dat voelt als een nederlaag. U denkt natuurlijk, dat overkomt me niet, nu niet en later niet, maar denkt u eens even terug aan uw voorlaatste poging om Service Pack 2 up te daten, terwijl u net een virus binnenhaalde door in een e-mailbericht te klikken. En in plaats van keurig te crashen gaat uw computer u verwijtend toespreken, of bij de duurdere software een sterfscene declameren, nog voordat u vol schuldbesef op control-alt-del hebt kunnen drukken. U denkt natuurlijk, ook al overkomt u dat wel, dan is het toch bij wijze van uitzondering. En dat is nu juist de vraag. U weet toch allang dat softwaremakers fantastische dingen kunnen bedenken, maar dat zij een normaal mens niet kunnen uitleggen hoe het werkt. Het is al een ramp om als gebruiker van hen afhankelijk te zijn, laat staan als patiënt. Hoedt u voor de taal die zij de robotten, die in de zorgsector het enige alternatief zullen worden bij gebrek aan geschoolde krachten, zullen laten uitslaan. Levensvreugde zal afhangen van tabbladen, eigenschappen en knoppen geavanceerd. Moet u plotseling plassen? Zoek de optie op de rechter muisknop. U wilt niet eten? De robot gaat u doodgewoon defragmenteren. Het enige lichtpuntje is dat u slechts de stekker uit het stopcontact hoeft te trekken om uw eigenwaarde terug te krijgen. Het is dus zaak de bejaarden geen band laten te krijgen met de robot, want, afgezien van andere complicaties, is het dan voortaan kinderspel de verkiezingen te manipuleren. Kortom, als de eenvoudige digitale dialoog met de Nederlandse Spoorwegen al zoveel ontreddering kan veroorzaken bij een praatjesmaker als ik, hoe moet dat in de toekomst dan wel niet gaan met de automatisering van dementerend Nederland? *) "Uithuilen bij een robothond", Bart van Zoelen in Het Parool van 13-2'06, n.a.v. het VPRO-programma De Toekomst. |
BACK