Redt de Kunst(geschiedenis) XIV |
Madonna of the Book (detail; c. 1479), Sandro Botticelli Museo Poldi Pezzoli; courtesy Museum of Fine Arts, Boston Publication Apollo Magazine |
Kijk, Botticelli, schilderde prachtige vrouw, of schilderde vrouw prachtig, in mijn ogen heel hedendaags. Introvert, betrokken, beetje treurig, toch positief. Maar, afgezien van en met respect voor het verhaal van die tijd, wat doet dat vette kind daar? Moet een alibi geweest zijn om die progressieve vrouw recht voor haar raap te kunnen schilderen. Dat is de prijs van de tijd, denk ik. Als vader van twee prachtige dochters kijk ik altijd nieuwsgierig naar andere ukkies. Ik zie schoonheden passeren, maar ook dieptreurige smoeltjes. Ik stel me al heel lang de incorrecte vraag of je het milieu - niet in termen van dieptreurig overigens - van het gelaat van een baby kunt aflezen. Ik denk namelijk van wel. Ik heb liever niet gelijk, maar het intrigeert me mateloos. Net zoals hoe die prachtige vrouwen op antieke schilderijen daar onmiskenbaar eigentijds staan te zijn. Nee, niet op de middelmaat, daar bevinden zich vrome madonna’s, maar op de allermooiste schilderijen konden het vrouwen van deze tijd zijn. Ik geef toe, ik ben bevooroordeeld, want op de middelbare school, waar zonder dat men het wist, en ik evenmin, door mijn falen meteen ook mijn hoog IQ werd bevestigd (ai, duidelijk een geval van hedendaagse ijdelheid), zat een meisje dat zo model gestaan kon hebben voor Botticelli. Wat me bij meerdere vrouwenkoppen op schilderijen uit ongeveer die tijd steeds weer door het hoofd speelt. Ik moet leren leven zonder antwoord op die vraag. Maar, en dat is heel raar, wat het dragelijk maakt, ik voel me tegelijkertijd bijna een ingewijde. Koen Nieuwendijk |