| De Amateur I |
|
Alsof hij in een zacht bad gleed, zo vleide de gedachte zich neer tussen mijn hersenkwabben. Het gaat in de wereld helemaal niet om democratisering, in de zin van het belangrijkste ideaal dat ons naar betere tijden zal leiden. Dat woord steekt in al zijn complexiteit en met al zijn impliciete goede bedoelingen, zoals ooit de idealisten dat voor ogen hadden, de verhullende merites van dat andere woord -gedogen- moeiteloos naar de kroon. Het proces dat democratiseren heet is in de loop van de vorige eeuw verworden tot een holle frase, waarvan het voordeel was en is dat vrijwel niemand er wat tegenin kan of durft te brengen, als het weer eens als quasi-ideaal van stal wordt gehaald. Zo gaat dat met onhaalbare idealen: na korte of lange tijd worden alleen de voordelen nog in ere gehouden. Maar blijft u positief. Er is een alternatief, dat beter aansluit bij een al decennia lang voortkruipend proces, dat ik weinig sensationeel als bewustwording zou willen typeren. Bewustwording kent oneindig veel niveau's, is niet te formuleren als een ideaal, maar opent telkens weer nieuwe deuren, brengt nieuwe inzichten, tot in het oneindige. Bewustwording is zelfs geen kwestie van goed of kwaad, al kan het helpen, maar wie ben ik dat ik mij hierover een oordeel aanmatig. Het nadeel van bewustwording is de noodzaak van voldoende geestelijke ontwikkeling, die weer tot op zekere hoogte is gerelateerd aan het inkomen. Dus weer speelt geld een cruciale rol. Onder een zeker niveau werkt het slechts bij vlagen, hetgeen kan leiden tot gevaarlijke situaties. In Nederland valt dat reuze mee, maar zelfs met al onze poldertraining hebben we toch de grootste moeite om de voortgang van dit proces te onderkennen. Denkt u maar aan de politieke ontwikkelingen van het laatste jaar en de manier waarop de gevestigde orde, die van de hoger bewusten zal ik maar zeggen, daar mee omspringt. Het merkwaardige is dat sommige fasen van het bewustwordingsproces niet zonder een onvolmaakte ideologie kunnen, of zelfs -hoe romantisch- een breuk in het denken vereisen. Daaraan kleven uiteraard gevaren, al bestaan er wel grimmiger scenario's. Maar bij ons valt dat wederom mee. Als u de horde stukjesschrijvers in al die dag-, week- en maandbladen in ogenschouw neemt, als u tot u laat doordringen hoe onstuitbaar zij aan dit prachtige proces bijdragen, hoe zij onvermoeibaar sjorren aan uw en mijn patronen, dan mag ik hier toch wel concluderen dat het niet de hoop op een betere toekomst is, die ons in leven houdt, maar de gretigheid ons het heden eigen te maken. |