Redt het Land I |
Dat me dat nou tijdens de opening van een kunstbeurs moet gebeuren. Een van de vele gesprekken gaat over het privatiseren van openbare voorzieningen en gezondsheidszorg. We zijn het eens over de onwenselijkheid, maar dan zegt mijn medetegenspreker dat een politicus - die zelf aantoonbaar verantwoordelijk is voor de geweldige puinhoop die er in Amsterdam van wordt gemaakt - eens tegen hem zei dat hij dan maar politicus moest worden als hij vond dat het moest gaan zoals hij dacht dat het hoorde. Uren later realiseerde ik me hoe corrupt deze redenering is. Politici sluiten compromissen, niet te vermijden. Het alternatief, geen compromis, leidt tot uitstoting, verbanning, martelaarschap. Politici van regerende partijen zijn daartoe niet bereid, maar dat zeggen ze nooit, zeker niet vóór de verkiezingen. Dat betekent dus dat het beeld van de standpuntverdedigende politicus niet klopt met dat van de burger. Wil die dus zijn mening laten horen, dan moet hij vooral geen politicus worden. Hetgeen betekent dat de rol van de burger in de politiek moet worden herzien, in die zin, dat de kwasi-invloed in plannen, ook wel aangeduid als inspraak, moet worden vervangen door iets geloofwaardigers. Dat zal niet eenvoudig zijn, want wie herinnert zich niet de haastige bijstelling van de regels van het referendum, waarmee werd voorkomen dat in grote getale opgekomen inwoners van de binnenstad van Amsterdam een spaak in het wiel van de plannen voor de Noordzuidlijn konden steken. In bestuurlijk opzicht was dat geheel in lijn met de kunst van het misleiden als norm van publieke functionaliteit, hetgeen betekent dat u en ik zowel rekening moeten houden met stamelende maar door de gemeenteraad gesteunde stuntelaars, als met talent voor demagogische bombardementen. Kortom, geen moeilijker positie dan die van de kritische burger: vooral geen politicus worden, geen macht krijgen, maar toch blijven roepen, knagen aan het bewustzijn, genoegen nemen met de twijfel die u gratis zaait, vertrouwen op het groeien van besef. Met de opkomst van internet krijgt het referendum nieuwe kansen, omdat de informatievoorziening niet meer afhangt van door overheden aangestuurde campagnes. Maar wacht eens even, ik dwaal af, ik moet een rode stip plakken. |