BACK

Weekly Residuum 166 -augustus 2003 D
© foto en tekst Koen Nieuwendijk



Helaas luisterde ik slechts verstrooid toen iemand mij onlangs uitlegde dat de lange ij met puntjes op een misverstand berust. Ik bracht in dat ik meende mij te herinneren dat er vroeger schrijfmachines bestonden met een lange ij, aan één armpje. Waarop ik mijmerde dat de voorgeschiedenis van een taal- of spelfenomeen er niet toe doet, in die zin, dat je niet eeuwig op een fout kunt blijven hameren. Wat bestaat dat bestaat. Waarop degene waar ik af en toe naar luisterde zei dat er professoren waren die dan ook zeiden dat levende taal synoniem is met afwijken van de regels, dat dus eigenlijk alles goed is.

Of alles fout zei ik, maar dat werd minder geäpprecieerd, want het klonk zo negatief. Waarop ik weer inbracht dat je toch mocht aannemen dat taal een belangrijke rol speelt in het stelsel van normen en waarden, zonder welke het leven een gevaarlijke puinhoop zou zijn, en dat je in dit licht bezien toch bijzonder veel baat zou hebben bij een correcte en heldere toepassing van het instrument taal, en dat ongevraagde afwijkingen, al dan niet opzettelijk, daar niet aan bijdragen. Dus zou ik in extremo liever willen stellen dat alles wat niet voldoet aan de regels onjuist is.

Je kunt het ook anders zien. Als mensen de finesses van hun taal onvoldoende beheersen, dan onstaan er in het dagelijks leven alternatieven, zeg maar vereenvoudigingen, die na hun inburgering vroeg of laat een officiële status krijgen. Met andere woorden, de mate waarin het nodig is om taalregels aan te passen is een graadmeter van de kwaliteit van het onderwijs in de voorafgaande decennia.

Maar dat rechtvaardigt niet de vele vereenvoudigingen en zogenaamd logische aanpassingen die een jaar of vijf geleden zijn doorgevoerd, want dat is niets anders dan een knieval richting slordig taalgebruik, die ruimte geeft voor het vreselijke perspectief dat onder de niet aflatende druk van de gemakzucht of de onkunde van de minder opgeleiden, vervoegingen en verbuigingen, naamvallen en andere nuances uiteindelijk geheel zullen verdwijnen. Daar krijg ik kippenvel van.

BACK