BACK

Weekly Residuum 16 - september 2000 / D
© foto en tekst Koen Nieuwendijk




U weet natuurlijk wel dat het in Amsterdam verboden is voorgevels van huizen blauw te schilderen. Ik heb altijd een beetje moeite met het bepalen van een standpunt dienaangaande, want hoewel er heel wat aangename kleuren zijn die ik best zou dulden op de voorzijde van de huizen, en ik bovendien in zekere zin allergisch ben voor de fundamentele bemoeizucht van overheden, en ik er daarom toe neig om elke kleur te accepteren, is het nu eenmaal zo dat er altijd wel ergens een grens is. Een struikelblok bij het vaststellen daarvan is de formulering, en voorts het charisma van de verwoorder. Het is, eerlijk gezegd, de resultante van een machtsspel: wie mag zeggen wat smaakvol is en wat niet. Deze constatering is van toepassing in meerdere sectoren van de maatschappij.

Huiswaarts fietsend lang de Keizersgracht zag ik plotseling een fluorescerend indigoblauw op de pilaren van Felix Meritis, dat zonder slag of stoot, of het moet me zijn ontgaan, de naam van Ramses Shaffy verloor, terwijl die destijds toch een bijzonder enthousiasmerend figuur was die en passant ook nog eens op flamboyante wijze de strijd van iedere kunstenaar symboliseerde. Hij verborg niet dat hij soms overhoop lag met sommige geneugten, en wekte niet de indruk dat hij verloor. Wie besluit daar eigenlijk over, dat schrappen van zo'n naam. Ik heb het gevoel dat ik het recht heb daarin mee te beslissen, die man is een bovengemiddeld bestanddeel van het Nederlandse culturele erfgoed, die moet je in ere houden.

Nu heb ik al weer enige tijd een fototoestel bij me om zaken vast te leggen die me frapperen en die bovendien teksten in mij losmaken. Ik fietste dus eerst door, want ik heb wel degelijk moeite om de gêne te overwinnen die vermoedelijk iedere bescheiden fotograaf overvalt, omdat ie zich afvraagt wat de mensen wel niet zullen denken van wat hij wil gaan fotograferen, en dan meteen hun oordeel klaar hebben: is dat nou alles. Al zal vrijwel nooit iemand dat hardop zeggen, het hakt er wel in, in je spontaniteit.

Ik draaide alsnog mijn fiets, stopte tegenover het gebouw en maakte bijgaaande foto. Want zeg nou zelf, is er verschil tussen het blauw verlichten van een gevel en het blauw schilderen? Natuurlijk, denkt iedereen, verf is definitief, het gekleurde licht is weg als je de stekker eruit trekt. Ja en nee. Want alles is betrekkelijk. Ten eerste, ook al is een gevel dag en nacht blauw, u neemt het blauw alleen waar als u er langs loopt. Mag ik stellen, zelfs als u er dagelijks langskomt, eventueel zelfs heen en weer, dat u dan hooguit veertig seconden dat blauwe huis op uw netvlies heeft. En dan kan er 's avonds ook nog een gele lamp op worden gezet, dan is die gevel groen. Wie tegenwerpt dat je weet dat die gevel blauw is, kan ik voorhouden dat je je net zo goed kunt indenken dat hij bordeaurood is als je er niet bent, mensen geloven tenslotte van alles dat volstrekt niet waar of onbewijsbaar is, en zo'n gegeven kan daar best bij. Maar wie de Nederlandse spelregels niet kent, staat op zo'n avond plots ademloos, gaat de volgende morgen naar huis en denkt voor eeuwig terug aan die donkere gracht met dat geheimzinnige diepheldere blauw, in die stad waar alles mag.


BACK