|
Mag ik me veroorloven in deze korte toespraak een zeker luchthartigheid te paren aan de gebruikelijke ernstige ondertoon? Dat doet namelijk niets af aan de ernst waarmee ik je werk benader, terwijl die ervaringen juist ook verrukking inhouden, die overigens weer uiterst moeilijk in woorden zijn te vatten, dus als ik met een omweg toch wat dichterbij kan komen, dan zal ik het niet laten. Wat was namelijk het geval. Die fantastische tentoonstelling in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek maakte niet alleen een lawine aan positive reacties los, maar genereerde ook een buitengewoon negatief artikel in Leeuwarder Courant (26-3-2005). Vraag me niet of dat komt omdat de zon daar lager aan de horizon staat, ik ben nou eenmaal geen wetenschapper, maar het leek er een beetje op of de schrijver niet kon uitstaan dat dit soort schilderdingen hem zelf niet lukten. Het is niet aardig om zoiets te zeggen, maar ik vraag me in alle gemoede af of die schrijver de strekking van zijn eigen woorden wel begrijpt, hoe hij als een soort supermens niet alleen oordeelt over de schilder, maar ook over ons, die deze schilderijen juist als een van de essenties van het leven beschouwen. Toch zitten er positieve kanten aan dit zinloze verbale geweld. En, Olav, die positieve kanten wil ik graag eens extra belichten. Er zijn namelijk drie maatstaven, die, niet in willekeurige volgorde, aangeven hoe het staat met de carrière van een kunstenaar. De eerste is het eenvoudige gegeven hoe het met de verkoop gaat. De tweede maatstaf is het bestaan van epigonen. Alle goede schilders hebben er last van, anderszijds is het ook een soort eer, want het is een impliciete erkenning van de grootheid van het voorbeeld, ondanks het risico van plagiaat te worden beschuldigd. Aldus, Olav, de tussenstand is dat je voldoet aan beide maatstaven. De derde maatstaf tenslotte is de negatieve kritiek. Geen kunstenaar van enige importantie kan zonder. Die krijg je niet op bestelling, over de pers heb je, zeker als het je vrienden niet zijn, niets te vertellen. Nou zou het kunnen zijn dat het eventuele uitblijven van die derde factor het gevolg is van groeiend inzicht onder het intellectuele frustratiekapitaal. Dat zou betekenen dat als het stil blijft, dat die voorsprongmenschen tot het wijze inzicht zijn gekomen dat alleen bescheidenheid kan leiden tot om het even welk ideaal, en dat juist uitverkorenen zich ondergeschikt dienen te maken aan de beleving van de in hun ogen lager geklasseerde medemens. Maar goed, Olav, ook die mijlpaal heb je nu bereikt. Bij deze van harte gefeliciteerd. Nu zou het kunnen dat het besef slachtoffer te zijn van zinloos verbaal geweld toch tot een zekere mate van agressie leidt, maar daar ben ik bij jou niet bang voor, Olav. Ik kan je dus met een gerust hart dit boeketje porseleinen stampers overhandigen, in het besef dat als je ze al zou gebruiken, het hoogstens in de vorm van een stilleven zou zijn, dat dan nog met de allergrootse moeite zou kunnen voldoen aan een zekere symbolische mate van agressie, want ik denk dat jouw vreedzaamheid het daar toch van wint. Met deze geruststellende gedachte in het achterhoofd verklaar ik deze tentoonstelling graag voor geopend. |
foto © Aad Vroonhof
BACK