BACK to Alex de Vrede      BACK

Weekly Residuum 58 - juli 2001 D
© foto en tekst Koen Nieuwendijk



Alex de Vrede , "Who is Afraid of a Blue Tablecloth - The Second Act" 1992, olieverf/masoniet, 106 x 54 cm.


Tijdens zijn onlangs succesvol afgesloten tentoonstelling dook dit wat oudere schilderij van Alex de Vrede uit 1992 op, getiteld "Who is Afraid of a Blue Tablecloth - The Second Act".

Dit schilderij refereert aan de commotie in 1986 rond Barnett Newman's beschadigde schilderij "Who's Afraid of Red, Yellow and Blue". De dader wordt door sommigen als geestelijk gestoord beschouwd, maar in eerste instantie gaf hij zelf aan dat er ongenoegen jegens het beleid van het Stedelijk Museum aan ten grondslag lag, en meer in het algemeen het onthaal van de schilderkunstige figuratie in de kunstwereld.

Ik herinner mij dat de dader contact met mij zocht met het verzoek om hem bij zijn verdediging in de rechtszaal van solide onderbouwde argumentatie te voorzien, maar verder dan een informeel gesprek is het niet gekomen. In het toen volgende proces voerde hij als verdediging aan dat het beschadigen van een bestaand kunstwerk ook als een kunstwerk moest worden beschouwd. Als ik al iets had bijgedragen aan zijn verdediging, dan had ik in ieder geval gezegd dat ik dit een onzinnig argument vond. Maar een bedenksel van een geestelijk gestoorde is het niet.

Hoewel over deze zaak veel werd geschreven -destijds en later weer, toen de dader nogmaals een schilderij beschadigde, eveneens in het Stedelijk Museum in Amsterdam- is aan de diepere achtergronden weinig aandacht besteed. Dat is jammer, want hoe betreurenswaardig en onvolwassen deze methode van aandacht trekken op zich ook is, als het waar is dat het motief is terug te voeren op bestaande tegenstellingen binnen de kunstwereld, dan was dit toch een goede aanleiding geweest om in kunsthistorisch opzicht de verhoudingen eens in kaart te brengen. Ik geef onmiddellijk toe dat dit makkelijker is gezegd dan gedaan, want hoe je het ook wendt of keert, aan kunst-georiënteerde overtuigingen liggen altijd subjectieve belevingen ten grondslag. En zelfs deze neutrale stelling wordt door menige betrokkene ontkend. Probeert u maar eens uit in uw omgeving.

In dit schilderij relativeert Alex de Vrede de gebeurtenissen met een geschilderde "woordspeling" -doek kan zowel schilderslinnen als tafellinnen zijn- en drapeert zijn blauw tafelkleed om een lege lijst, waarbinnen een glanzend blik de realiteit drastisch vertekend reflecteert. Voor alle duidelijkheid, de Vrede heeft niets tegen Newman, noch verdedigt hij welke vandalistische actie dan ook, maar associaties zijn nu eenmaal zelden logisch.


BACK