BACK
* De Vier Jaargetijden in Honderd Kilo Zilver *

Feiten  en  achtergronden
Feiten en achtergronden
Feiten en achtergronden
Feiten en Achtergronden

Waar en wanneer:

juni-juli 2002 - tentoonstelling in Galerie Lieve Hemel, Amsterdam
oktober 2002 - PAN Amsterdam

Vier grote zilversculpturen, als vrije opdracht van Galerie Lieve Hemel gemaakt door vier zilversmeden:
(klik op hun namen voor biografische gegevens)

At Brandenburg   -   Herfst
Jef Huibers   -   Zomer
Jan van Nouhuys   -   Winter
Paul Pallandt   -   Lente


De tentoonstelling rond de Jaargetijden in Zilver bestond verder uit kleinere werken van deze vier edelsmeden.
*
Enige kenmerken van zilver:

* Zilver (Ag) - edel metaal, soortelijk gewicht 10
* smeltpunt 960º C
* hoge pletbaarheid, tot 0,003 mm -een belangrijke reden waarom bij edelsmeden het hameren van zilver, ook wel drijven genoemd, een weliswaar moeilijke, maar graag gebruikte verwerkingstechniek is
* corrosiebestendig, hoewel gevoelig voor zwavelverbindingen
* hoge geleidbaarheid voor electriciteit en warmte
* hoog reflectievermogen, 95 % van het zichtbare spectrum, meteen na het polijsten, loopt terug tot 60 % na een tijd niet poetsen
* in gebonden vorm -zilverchoride en zilverbromide- vooral veel gebruikt in de fotografie
* de zilververbinding in holle kiezen heet amalgaam.

Het door de zilversmeden gebruikte zilver heeft een gehalte van 925. Een hoger gehalte is in verband met de geringe sterkte en hardheid en tevens de verwerkbaarheid niet wenselijk. Een keurmerkje geeft aan welk gehalte het zilver heeft, het meesterteken is de signatuur van de maker.

Zilver is al bekend, maar zeldzaam, vanaf 3000 jaar v.C. in Egypte, maar later ook in Europa alom vanaf 1000 v.C. Vindplaatsen in vele landen van Europa. Dikwijls als bijproduct van de winning van koper en goud.

*
Al eeuwen wordt zilver geassocieerd met luxe gebruiksvoorwerpen. Tijdens de Middeleeuwen ontstonden de eerste gilden, die zich geheel op zilver concentreerden. Hoewel de belangstelling voor zilver in dit opzicht als een ononderbroken historische lijn kan worden beschreven, is er in arstistiek opzicht minder continuïteit. Zo nu en dan zijn er prominente zilversmeden, die men als kunstenaar zou kunnen typeren, zoals bijvoorbeeld de 17de-eeuwse meester Johannes Lutma, maar van een doorlopende kunsthistorische ontwikkeling in stricte zin kan men niet spreken.

In de twintigste eeuw komt bovendien de nadruk te liggen op design, eigenlijk een soort kruisbestuiving tussen kunst en het leven van alledag, en vanuit die invalshoek wordt de edelsmeden toch een uitweg geboden om de beperkingen van het ambacht van zich af te schudden.

Overigens, zelfs nu wordt de opleiding voor goud- en zilversmeden beschouwd als een vakopleiding, waarin weinig plaats is voor de ontwikkeling van kunstzinnig bewustzijn. Natuurlijk speelt het vaktechnische element, dat in veel kunstopleidingen al decennia naar de achtergrond is verdrongen, hierbij een rol. Sterker nog, door middel van controle op het materiaal met keurmerken en meestertekens kunnen edelsmeden zich niet aan deze opleiding onttrekken. Drie van deze vier kunstenaars hebben hun vakopleiding dan ook in Schoonhoven, zilverstad bij uitstek, genoten, terwijl de vierde, Jef Huibers, daar jaren les heeft gegeven.

De stichting "Zilver in Beweging" is in 1990 door Jan van Nouhuys opgericht, met als oogmerk om het rigide onderscheid tussen de toegepaste kunst van het gebruiksvoorwerp, waartoe hij zich als zilversmid met andere intenties veroordeeld voelde, en artistieke expressie te doorbreken. Met behulp van anderen organiseerde hij in de loop van de jaren negentig lezingen, symposia en tentoonstellingen, waarbij hij ook mensen uit andere disciplines verleidde zich aan het zilver te zetten. De stichting is onlangs opgeheven, omdat het doel, het in beweging zetten van allen die met zilver te maken hebben, en velen die dat nog niet hadden, is bereikt.

TOP