BACK to Publications
|
Ruimte als Geschenk
Alex de Vrede The Gift of Space |
|
Ruimte als Geschenk Dank zij de aan zwaartekracht en planetaire ordening gerelateerde schilderijen van Alex de Vrede kan de strekking van deze tekst ook figureren in een aanzet tot verstaanbaarheid, over de grenzen van ons palet van taal, beeld en gevoel heen. De titel herbergt namelijk meerdere betekenissen. De eenvoudigste verwijst naar de beperking van de omkadering van de lijst, bij Alex de Vrede dus het ontbreken daarvan. Zijn schilderijen zouden eindeloos in de ruimte kunnen uitdijen. De tweede, wat meer gecompliceerde betekenis refereert aan de onbegrensdheid van de ruimte, gezien vanaf planeet aarde. Dat sluit aan bij de thematiek in het werk van De Vrede, waarin planeten en gewichtsloosheid een prominente rol spelen. Derde punt is de vraag hoe bekneld de mens zich uiteindelijk zou voelen als hij toch de enige bewuste bewoner van het heelal blijkt te zijn. Hoe arrogant zouden wij zijn zonder de luxe van de nederigheid, die hoort voort te vloeien uit het niet unieke van ons bestaan? Het klinkt wat ongenuanceerd, maar doorgaans draait het bij trompe-l'oeils om het effect van het gezichtsbedrog. Ben ik onbescheiden als ik stel dat Alex de Vrede een van de weinige trompe-l'oeil-schilders is, bij wie het draait om het onzegbare van de magie, waarbij de technische kant van het trompe-l'oeil als zodanig ondergeschikt is aan het grotere geheel? Vermeldenswaard in dit verband is de Amerikaan Tom Eckert, een van de zeer weinigen die dat vermogen ook bezit. In deze tentoonstelling een zijn enkele werken van zijn hand opgenomen, onder meer om dit aspect in het werk van Alex de Vrede te benadrukken. Maar er is meer. Sommige schilderijen zijn als een road map van het brein: de synapsen en de uitlopers keurig en overzichtelijk geordend als de routes van de subway in Londen. Aanhakend bij onze aanwezigheid in het heelal kan dit van groot belang zijn in de context van de recente ontdekking dat er miljarden planeten zijn, bewoonbaar als de aarde, alleen al in de Melkweg. Geen spreektaal zal ooit in staat zijn om de gigantische verschillen in levensvormen en de bijbehorende vormen van intelligentie te overbruggen. Ook beeldtaal kent zijn beperkingen, maar is in sommige opzichten toch meer universeel, al was het maar omdat de bolvorm, in nauwe samenhang met zwaartekracht, in het hele universum voorkomt, wat de weg naar wederzijds begrijpen toch aanzienlijk kan bekorten. Ik besef dat mijn woorden voortkomen uit een subjectief beleven, maar probeer die toch een schijn van objectiviteit mee te geven. In die zin, dat de nuchteren onder u niet aan de haal kunnen gaan met moeilijk te beantwoorden ontkenningen. De toekomst ligt nu eenmaal besloten in het bewijs van het ongerijmde. Dat is moeilijk te verteren, de reeds verworven en immer aan verandering onderhevige inzichten in aanmerking genomen. Nee, er is geen zekerheid. De voorsprong van schilders is dat hun visuele taal waarschijnlijk op zijn minst voor een deel parallellen vertoont met de vormgeving en het functioneren van het heelal. Ooit moet dat toch een aanknopingspunt geven, zelfs bij blinde levensvormen, die uiteindelijk op andere manieren inzicht zullen krijgen in bolvormen en verdwijnpunten. Maar zelfs dat hoeft voor mij geen rechtvaardiging te zijn voor het werk van Alex de Vrede. Ik keer terug naar lokaal aards niveau, waar ik kan stellen dat het mijn eigen persoonlijke inzicht is dat mij doet kiezen voor zijn schilderijen. Onuitlegbaar, niet in woorden te vatten, maar essentieel. The Gift of Space
The purport of this text – with thanks to Alex de Vrede’s paintings, related as they are to gravitation and planetary constitution – could just as easily feature in the context of a comprehensibility initiative, across the boundaries of our palette of language, imagery and emotion, as the title embraces multiple meanings the simplest of which refers to the constraint of the frame-imposed outline or rather, the non-frame-imposed outline in the case of Alex de Vrede, whose paintings could continue expanding into space unchecked. A second and slightly more complex meaning refers to the boundlessness of space from the perspective of our own planet, in line with the theme of De Vrede’s work, in which planets and weightlessness take centre stage. A third consideration is the question as to how badly hemmed in man would end up feeling if he turned out after all to be the only deliberate inhabitant of the universe. How arrogant would we be without the luxury of humility supposedly arising out of the non-uniqueness of our existence? Blunt as it may to some extent come across as, trompe l’oeil paintings usually revolve around the effect of optical illusion. Would it be immodest of me to suggest that Alex de Vrede is one of the few trompe l’oeil painters whose work is all about the indescribability of magic, with the technical aspect of the trompe l’oeil as such bowing to the bigger picture? The American artist Tom Eckert deserves a mention in this context, as one of the very few painters who share De Vrede’s talent. I have included a selection of Eckert’s works in this exhibition with the aim inter alia of emphasising this particular aspect of what Alex de Vrede does. But that is not all there’s to it. Some paintings are like a road map of the brain, the synapses and offshoots neatly and clearly arranged like the lines making up the London Underground network. Following on from our presence within the universe, this could be of major significance in the context of the recent discovery that there are billions of planets in the Milky Way alone each of which is just as inhabitable as our very own Planet Earth. No spoken language will ever succeed in bridging the vast differences in life forms and the accompanying forms of intelligence. Although imagery too has its limitations, it is more universal in some ways if only by virtue of the fact that the sphere in close concert with gravity occurs throughout the universe, which could significantly shorten the path to mutual appreciation. Aware as I am that my words spring from a subjective perception, I am doing everything I can to add a semblance of objectiveness so as to stop those among you who are steeped in common sense making off with poorly arguable denials. The future after all is implicit in the indirect proof thereof. This is strong stuff given the – constantly changeable – perceptions that have to date been acquired. There is indeed no such thing as certainty. Painters have an advantage over the rest of us in that their visual language probably runs partially parallel to the design and operation of the universe. Surely this should at some point provide a point of departure even for unsighted forms of life, which using alternative paths will eventually gain an insight into spherical shapes and vanishing points. However, even this needs to be no justification for Alex de Vrede’s work as far as I am concerned. Instead I’ll just return to local earthly level, where I am at liberty to argue that it is my own personal insight which – inexplicably, yet essentially – makes me go for his paintings. |
 |
BACK