BACK to The Woman as...     BACK to Jan van den Berg
Virtuele tentoonstelling       De Vrouw in de collectie van Galerie Lieve Hemel   
22 december 2020 - 19 januari 2021

Jan van den Berg




Jan van den Berg (1932-2015) - "Kerkinterieur" 1995, olieverf/paneel, 105 x 72 cm (verkocht - sold)


De meest tot de verbeelding sprekende schilderijen van Jan van den Berg zijn geïnspireerd op een verzameling Middeleeuwse teksten en liederen, bekend onder de naam Carmina Burana. De teksten vormen geen samenhangend geheel, maar geven evengoed een aansprekend beeld van het leven en denken in die tijd. Het is duidelijk dat Jan van den Berg daar met groot plezier zijn eigen vrijmoedige interpretatie van maakte, ingebed in een omgeving, die hij al even vrij vormgaf, zich daarbij bouwkundige vrijheden veroorlovend, die bij nadere beschouwing technisch onmogelijk zijn, maar niettemin een duidelijk sfeerverhogende rol in het geheel spelen. Een mooi voorbeeld daarvan ziet men in de extreem hoge en slanke pilaren, waarop het kerkgewelf rust.

In het thema zelf gaat Jan van den Berg zich te buiten aan een onmiskenbare overdrijving, die van een schijnbare romantisering naadloos overgaat in een verhulde hedendaagse vorm van maatschappijkritiek. Vooral in deze virtuele tentoonstelling, waarin de rol van de vrouw in uiteenlopende sociale contexten wordt aangestipt, is het haast onmogelijk om zich bij de aanblik van dit schilderij niet met een glimlach te realiseren dat de huidige nagestreefde idealen op dit schilderij nog heel ver weg zijn, al zal een bepaalde jonge politicus daar toch min of meer een vervulling van zijn stoutste dromen in zien. Maar gelukkig leent het schilderij zich niet voor welke politieke propaganda dan ook, al was het maar door de zelfspot, die het personage van de nar uitstraalt.

Persoonlijk hoop ik dat de dragende vrouwen tijdens het schrijden een gedragen lied ten gehore brengen, waardoorheen de nar met spotttende stem zijn commentaar op de tekst vlecht. Waarmee onverwacht toch nog de Camina Burana van Carl Orff, die overigens door dezelfde teksten en liederen werd geïnspireerd, in beeld komt.

Jan van den Berg's most evocative paintings are inspired by a collection of medieval texts and songs, known under the name Carmina Burana. The texts do not form a coherent whole, but provide an appealing picture of life and thinking at that time. It is clear that Jan van den Berg made his own bold interpretation of this with great pleasure, embedded in an environment, which he shaped just as freely, permitting himself architectural freedoms, which on closer inspection are technically impossible, but nevertheless clearly play an enhancing role in the whole story. A good example of this can be seen in the extremely high and slender pillars on which the church vault rests.

In the theme itself, Jan van den Berg indulges in an unmistakable exaggeration, which seamlessly transitions from an apparent romanticization to a disguised contemporary form of social criticism. Especially in this virtual exhibition, in which the role of women in various social contexts is touched upon, it is almost impossible not to realize with a smile that the current ideals pursued in this painting are still very far away. Although a certain young Dutch politician will see in it more or less a fulfillment of his wildest dreams. Fortunately, however, the painting does not lend itself to any political propaganda, even if only because of the self-mockery that the character of the jester radiates.

Personally, I hope that the carrying women will perform a supported song during the stride, through which the jester weaves his commentary on the text with a mocking voice. With which unexpectedly the Camina Burana by Carl Orff, which was inspired by the same lyrics and songs as well, comes into the picture.




BACK to The Woman as...     BACK to Jan van den Berg