English translation
|
|
In memoriam Peter van Poppel Op 19 mei 2023 is Peter van Poppel op 77-jarige leeftijd in zijn geboorteplaats Utrecht overleden. Een schok was het niet, het ziekteverloop nam jaren, maar zo’n menselijke mens als Peter niet meer aan te kunnen spreken, dat tijdelijke besef van nietbestaande eeuwigheid, al is wat voorbij is eeuwig voorbij, maar als je iemand beter kent, dan zoek je terug naar de belangrijke momenten, het beleven waarvan alsnog in het veranderde perspectief zich in waarde laat verdubbelen. Het is niet de eerste keer dat ik over Peter in de derde persoon spreek of schrijf. Vrijwel elk stukje gaat daar in feite mank aan, wat dan zo zwaar weegt dat het me zou opluchten als het woord hij verboden werd, of slechts aangewend zou mogen worden in een verhouding van één op honderd woorden. Maar mag ik stellen dat Peter in de loop van zijn schildersleven facetten van ons nationaal bewustzijn zichtbaar heeft gemaakt? En de personen op zijn panelen liet goochelen met wat onverklaarbaare niemendalletjes leken? Of zelfs zonder dat? Neem de proef op de som en kijk hoe schilders dat in ons omringende landen, en verder elders in de wereld, deden en doen. Men vraagt zich dikwijls af wat dat toch is, nationaal bewustzijn. Zonder de vraag te beantwoorden, maar dat is toch echt wat Peter in beeld heeft gebracht. Dat beeld is buitengewoon uitnodigend om daarop verklarende taal los te laten - ik heb mezelf eraan bezondigd, zwoegend, het brein op buigen of barsten, om tenminste uit mededogen voor de vragende ogen begrip te simuleren - maar je wist dat wat Peter in verf transformeerde zich toch niet vangen liet. Naar mijn gevoel heb ik Peter veel te kort gekend. Maar ook dat is weer zo’n Nederlandse opmerking. Het is ook nooit goed. Jarenlang heb ik met een half scheef oog naar mijn collega’s Ton en Dobs van Dijk gekeken. Ik hoop dat u zich niettemin kunt voorstellen dat ik naast de betrokkenheid met hun dood, blij was dat ik wat Peter betreft het stokje nu kon overnemen. Niettemin, de eerste keer dat ik Peter en Wijnie opzocht in hun huisje aan de Vecht voelde dat bijna aan als een soort sollicitatie, ook al kenden we elkaar inmiddels al meerdere jaren. Ik betrapte me erop dat ik veel te snel zat te praten, maar gelukkig, Peter bleef zichzelf. Peter bleef zijn schilderijen. Zo eenvoudig en gecompliceerd ineen, onverwoordbaar. We zeggen wel eens, als een geliefd persoon vertrekt, dat hij dan een leemte achterlaat, maar met Peter ligt dat anders, Er is zijn oeuvre. Hoe zwaar daarnaast het gemis van zijn persoonlijkheid ook mag wegen, nog eeuwen zal hij ons inpeperen wie wij zijn. Met het oogmerk onvervaard verder te gaan met het bestendigen en uitbouwen van zijn reputatie hoop ik daaraan bij te dragen. Je bent nog niet van me af, Peter. Koen Nieuwendijk. |
|
|
In Memory of Peter van Poppel The 19th of May 2023 sadly marked the passing at age 77, in his birth town of Utrecht, of Peter van Poppel. Although I did not experience the news of Peter’s death as a shock, his health having been on a steady decline for the past several years, all the same the impossibility of touching base forever more with such a supremely human creature as Peter, the fleeting realisation of non-existent eternity in the knowledge that the chapter of past occurrences has truly come to a close, somehow made it impossible for me not to look back to the landmark events in my dealings with someone who was so much more than a casual acquaintance, the realisation thereof accruing a post-event doubling in value within the changed perspective. This is not the first time I have talked or written about Peter in the third person. Virtually all my essays are similarly affected, which tends to weigh so heavy on me as to suggest that it would come as a kind of relief to see the personal pronoun “he” being banned altogether, or at the very least having its use curtailed to once in every hundred words. May I contend, however, that Peter in the course of his life as a painter has visualised certain aspects of our national consciousness? That he has had the individuals in his canvases perform magic tricks with, or even without, what looked like mind-bending gewgaws? Why not see for yourself, by checking out the approach taken by painters past and present in neighbouring countries and further afield. So, what exactly is national consciousness? This is one of those questions that keep coming up, and one to which I would respond not with a literal answer, but by asserting that it is what Peter has depicted. This image practically begs to be pelted with explanatory language. Toiling away, brain tested to the full, I myself have pandered to simulating understanding if for nothing more than compassion for all those begging eyes … even though I always knew full well that what Peter transformed using paint would forever evade capture. I feel I have known Peter for not nearly a long enough time. Yes, it is true that this too is a typically Dutch thing to say – you just cannot win, can you? Although for many years I kept semi-envious tabs on my fellow gallerists, Ton and Dobs van Dijk, I trust you’ll understand my sense of gratification – saddened as I was by their passing – at being able to take on the mantle where Peter was concerned. And yet I almost felt like going for a job interview the first time I called on Peter and his wife Wijnie in their cottage on the river Vecht, even though by then he and I had known each other for several years. I caught myself talking much too fast – unlike Peter, who simply remained himself, who remained his paintings, in an ineffable amalgam of straightforwardness and complexity. We sometimes say when a much-loved person departs from this world that he or she has left a void in our lives. Not so Peter, whose body of work is still very much around, enabling him – no matter how much he himself is missed for his singular personality – forever more to go on confronting us with who we really are. It is to this that I look forward to contributing, by continuing undauntedly to strengthen and grow his reputation. You're not getting rid of me that easily, Peter. Koen Nieuwendijk |
|
|
||||