|
Op de Cadans van Details
Wijnand Warendorf Cadence of Details |
...een paar zandkorrels... (detail van "Radijs - klein", 2,5 x zo groot als op het schilderij)
|
Dames en Heren, Welkom op deze zonnige dag, met dank ook aan de zon, zonder welke niets kan groeien, en ook Wijnand Warendorf deze schilderijen niet had kunnen schilderen. Hij had dan een andere deeltje van de werkelijkheid vastgelegd, althans, gebruikt en geïnterpreteerd, want hoe je het ook wendt of keert, zelfs het meest realistische schilderij geeft een vertekende weergave van de werkelijkheid. Die vertekening transformeert wat we om ons heen zien tot een ongrijpbaar verlangen naar toegang tot het raadsel van het onbeantwoordbare waarom. Echter, wie eenmaal aan die kant van de streep staat, voelt zich toch ingewijde en bevoorrechte tegelijkertijd. Optimaal rendement zonder winstoogmerk, want kunst ervaren is oneindig deelbaar, zonder verlies van impact. Art is therapy, roept filosoof Alain de Botton, die in het Rijksmuseum een op dat thema geënte tentoonstelling heeft ingericht. Goed bedoeld, maar toch wringt het een beetje, want het klinkt als een rechtvaardiging van kunst, terwijl juist die hedendaagse fragiele zekerheid van acceptatie van het onzekere - hoewel nog steeds de houten benen van ons gemankeerde denken - weldadig aansluit bij het besef dat ook het níet weten creativiteit, vindingrijkheid, noch overlevingsdrang hoeft aan te tasten. Mijn verhaaltje op de uitnodiging over de zandkorreltjes bevestigt dat, al was het opvoeren van de sla, om het bondig te houden, een vereenvoudiging. De werkelijkheid was wreder. Op die bewuste avond kieperde het bord met mijn zojuist bereide avondmaal ondersteboven op de grond, nadat het van de stapel wetenschappelijke katernen was gegleden, die ik de moeite waard vond om deels nog eens te herlezen, waaruit de conclusie kan worden getrokken dat ook wijsheid zijn prijs heeft. Ik maak de vloer weliswaar met enige regelmaat schoon, maar vreesde toch de onverhoedse toevoeging van zand en andere residuen. Na enige krachttermen besloot ik het erop te wagen en schepte alles van de grond weer terug op het bord, mede overwegend dat hier nog nooit een kameel had gelopen en dat mijn resistentie best nog een extra duwtje kon hebben. Het kraken viel alleszins mee, maar de kiem van het stukje was er, wat die maaltijd een extra gelaagdheid gaf. Maar ik dwaal af. Die zandkorreltjes zijn in feite ideaal om op te voeren als universele maat in termen van het menselijk denken. Het zandkorreltje staat voor heel klein, net nog zichtbaar. Ook al zijn er natuurlijk zandkorrels van uiteenlopende grootte, in onze gedachten zijn die allemaal gelijk. En daarnaast, vrijwel alle andere maateenheden zijn bedacht, in feite willekeurig. Maar terug naar het zandkorreltje. Eén korreltje kost niks, met één korreltje kun je niks. In grote aantallen ligt het anders, en daar schuilt ook meteen weer het gevaar dat dat unieke universele nietigheidsbesef weer ondersneeuwt onder termen van nut, vooruitgang en optimaal rendement. Het is daarom zo'n opluchting dat Warendorf zo terloops het zandkorreltje gebruikt om, al dan niet bewust, aan te geven tot welke grens hij in zijn drang naar detail en perfectie wil gaan. Slechts een paar geschilderde zandkorreltjes zijn daartoe voldoende. Je kijkt er makkelijk overheen door de paradijselijke en enthousiaste kleuren van zijn aardbeien, radijsjes, mandarijnen, uien en wat al niet, waarmee hij - ook al weer en passant - aangeeft dat hij zich gelukkig voelt in zijn eigen geschapen paralleluniversum. En daar zou ik aan willen toevoegen dat u en ik ons daarbij aansluiten, en Warendorf dankbaar zijn voor zijn scheppingen. Zodoende verklaar ik met groot plezier deze tentoonstelling voor geopend. (Openingstoespraak op 17 mei 2014 door Koen Nieuwendijk) |
BACK